Μαζί με την διάγνωση του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1, είναι σίγουρο πως ξεκινάει και ένας καταιγισμός πληροφορίας, αριθμών και υπολογισμών. Τα δεδομένα αλλάζουν, επηρεάζουν τις αποφάσεις που παίρνουμε στην καθημερινότητα μας για τα πιο απλά πράγματα, και κάθε γεύμα σημαίνει αριθμητική και εξάσκηση των μαθηματικών μας. Ωστόσο, είναι όλα τόσο απλά όσο ακούγονται?
Σίγουρα όχι! Υπάρχουν πολλοί παράγοντες, εκτός της διατροφής μας, που επηρεάζουν τις τιμές της γλυκόζης μας, κάνοντας τον διαβήτη μας ιδιαίτερα περιπετειώδη και μοναδικό!
- Άσκηση και τιμές σακχάρου: πριν ασκηθεί κανείς θα πρέπει να λάβει υπόψιν του το είδος της άσκησης (αερόβια ή αναερόβια), την διάρκεια της άσκησης, την ένταση της, πόσο αρχάριος είναι στην συγκεκριμένη άσκηση και την ώρα της ημέρας που θα πραγματοποιηθεί. Όλοι αυτοί οι παράγοντες θα έχουν διαφορετική επίδραση στα σάκχαρα, με αποτέλεσμα η κάθε περίπτωση να είναι μοναδική και οι συστάσεις για διαχείριση της ινσουλίνης εξατομικευμένες. Σίγουρα όμως η παρατήρηση και η καταγραφή των τιμών γλυκόζης μας, θα βοηθήσει πολύ να ξεθολώσει το τοπίο και να καταλάβουμε την αντίδραση του οργανισμού μας.
- Ζέστη και αφυδάτωση: Η αφυδάτωση καθώς και οι υψηλές θερμοκρασίες επηρεάζουν τις τιμές του σακχάρου με αυξητικό τρόπο καθώς και την δράση της ινσουλίνης. Στις συγκεκριμένες συνθήκες ενισχύεται η περιφερική αγγειοδιαστολή που επιταχύνει την απορρόφηση της ινσουλίνης.
Όσον αφορά στην αφυδάτωση αρχικά να αναφέρουμε πως μπορεί να είναι αποτέλεσμα υψηλού σακχάρου και λόγω της έντονης διούρησης από υπεργλυκαιμία να οδηγηθήκαμε σε αφυδάτωση.
Όταν πρόκειται για αφυδάτωση λόγω μειωμένης κατανάλωσης υγρών και ζέστης τότε παρατηρείται μείωση στην κυκλοφορία του αίματος και νεφρικής ροής άρα και μειωμένη απέκκριση γλυκόζης από τους νεφρούς. Με αποτέλεσμα η μετρήσιμη τιμή γλυκόζης να είναι υψηλή.
Στον παραπάνω μηχανισμό ρόλο έχει η ορμόνη αγγειοπιεσίνη η οποία εκτός των βασικών της δράσεων, δρα και στο ήπαρ για να παράξει γλυκόζη.
- Φάρμακα και Κορτιζόνη: επηρεάζει αυξητικά τις τιμές των σακχάρων μας, με αποτέλεσμα να χρειαστούμε παραπάνω μονάδες. Με την διακοπή της χορήγησης της, σταματά και το φαινόμενο αυτό.
- Εργασία με βάρδιες: μία πολύ ιδιαίτερη περίπτωση, καθώς οι ανάγκες μας σε ινσουλίνη μεταβάλλονται μεταξύ των ημερών με καθόλου όμοιο και αναμενόμενο τρόπο. Οι βασικές ανάγκες του οργανισμού της μίας ημέρας, δεν μοιάζουν καθόλου με αυτές της επόμενης. Σίγουρα, αν φοράμε αντλία ινσουλίνης, προτείνεται να έχουμε διαφορετικούς βασικούς ρυθμούς αποθηκευμένους, ανάλογα τις ώρες που εργαζόμαστε και τις ανάγκες μας, και αντιστοίχως να τον αλλάζουμε. Σε περίπτωση που βρισκόμαστε σε πολλαπλό σχήμα ενέσεων, μπορούμε πάλι με παρατήρηση και καταγραφή, να δούμε αν χρειάζεται να αλλάξουμε τον αριθμό των μονάδων της βασικής ινσουλίνης ή ακόμα και ποια ώρα θα ήταν η κατάλληλη για την περίπτωση μας.
- Λιποδυστροφία: τα σημεία του σώματος που κάνουμε τις ενέσεις μας ή τοποθετούμε τον καθετήρα, θα πρέπει να εναλλάσονται με κυκλικό τρόπο για να ξεκουράζεται η περιοχή. Αν δεν συμβαίνει αυτό, και πραγματοποιηθεί έγχυση ινσουλίνης σε σημείο με λιποδυστροφία/τραυματισμό η απορρόφηση της είναι πιο απρόβλεπτη, και μπορεί να οδηγήσει σε υπεργλυκαιμία.
- Άγχος/stress: το άγχος που νιώθουμε και το stress του οργανισμού (φλεγμονή κλπ) επηρεάζει με αυξητικό τρόπο τα σάκχαρα μας, αφού κινητοποιείται η έκκριση ορμονών, οι οποίες αυξάνουν την γλυκόζη του αίματος.
- Έμμηνος ρύση/Ωορρηξία: στην μεγαλύτερη πλειοψηφία των γυναικών, τις δύσκολες ημέρες, ακόμα και κάποιες ημέρες πριν, παρατηρείται αυξημένη ανάγκη σε ινσουλίνη. Από την άλλη μεριά, υπάρχει και ένα μικρό ποσοστό, το οποίο υποφέρει από υπογλυκαιμίες κατά την διάρκεια της εμμήνου ρήσεως. Επίσης, διαφορές στις τιμές σακχάρων μπορεί να παρατηρήσουμε και τις γόνιμες ημέρες. Η κάθε γυναίκα είναι μοναδική και αντιστοίχως, αλλάζουν και οι αποφάσεις μας στην χορήγηση της βασικής ινσουλίνης.
- Θηλάζον βρέφος με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1: ίσως αποτελεί την πιο ιδιαίτερη κατάσταση όλων και την μεγαλύτερη πρόκληση. Κατά τον θηλασμό (από το στήθος) δεν μπορεί να γνωρίζει κανείς την ποσότητα που καταναλώνει το βρέφος, επομένως και τις ανάγκες του σε ινσουλίνη. Τα συμπεράσματα μας θα βγουν από τις μεταγευματικές τιμές σακχάρου και την αναλυτική καταγραφή. Πολύ βοηθητική σε αυτές τις περιπτώσεις είναι και η δυνατότητα συνεχούς παρακαλούθησης της γλυκόζης με ένα σύστημα συνεχούς καταγραφής.
Επιμέλεια: Μαρία Μιχαλοπούλου, MSc., Συνεργάτιδα του γραφείου.
