O Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 1 είναι μια χρόνια νόσος κατά την οποία καταστρέφονται τα β-κύτταρα του παγκρέατος, υπεύθυνα για την παραγωγή ινσουλίνης. H εμφάνιση του θέλει να αλλάξει, και ίσως να ταράξει λίγο, τα δεδομένα που είχαμε ως τότε, ανεξαρτήτως ηλικίας διάγνωσης. Έπειτα ξεκινούν αριθμητικές πράξεις, υπολογισμοί αναγκών ινσουλίνης και υδατανθράκων για να πετύχουμε μια ισορροπία στις τιμές σακχάρων στο αίμα και μια καλή γλυκοζυλιωμένη. Υπάρχει, ωστόσο, κι ένας παράγοντας X, τον οποίο συχνά ξεχνάμε ενώ παίζει σημαντικό ρόλο στα σάκχαρα όλων μας! Είναι ο θυμός μας, η χαρά μας, το άγχος μας… όλα τα συναισθήματα και η ψυχολογία μας!
Πώς επηρεάζει το συναίσθημα τον διαβήτη μου?
Tο πώς αισθανόμαστε κάθε φορά μετριέται και σε επίπεδο ορμονών! H χαρά ή η λύπη μας, είναι τόσο διαφορετικά συναισθήματα με τόσο διαφορετικές και συνάμα παρόμοιες αποκρίσεις στον οργανισμό!
Όταν αισθανόμαστε ευτυχία και χαρά εκκρίνεται σεροτονίνη, η οποία είναι ένας νευροδιαβιβαστής στον εγκέφαλο αλλά και στο έντερο και βοηθά στην ρύθμιση ύπνου και όρεξης! Επίσης, η ντοπαμίνη είναι μια ορμόνη χαράς, αφού αποτελεί κι αυτή νευροδιαβιβαστή με χαλαρωτικές και αντικαταθλιπτικές δράσεις. H έντονη χαρά μας ή αλλιώς ο ενθουσιασμός μας, προκαλεί από τα επινεφρίδια την έκκριση της αδρεναλίνης γνωστή και ως επινεφρίνη, με τη σειρά της επιδρά στο ήπαρ προκαλώντας γλυκογονόλυση (διάσπαση του γλυκογόνου σε μόρια γλυκόζης) αυξάνοντας έτσι το σάκχαρο του αίματος!
Η ίδια ακριβώς ορμόνη ωστόσο εκκρίνεται και σε καταστάσεις άγχους, το οποίο σαν συναίσθημα ερμηνεύεται από τον οργανισμό μας σαν κατάσταση stress. H κορτιζόλη, γνωστή και ως η βασική ορμόνη του stress, είναι μία στεροειδής ορμόνη που παράγεται από τον φλοιό των επινεφριδίων. Σε συνθήκες stress, η αυξημένη κορτιζόλη αυξάνει το σάκχαρο του αίματος διασπώντας το γλυκογόνο και προωθώντας τη μετατροπή των αμινοξέων σε γλυκόζη στο ήπαρ, διαδικασία που ονομάζεται γλυκονεογένεση. Επίσης, ανταγωνίζεται την δράση της ινσουλίνης και προκαλεί αντίσταση σε αυτήν. Ως αποτέλεσμα όταν είμαστε αγχωμένοι να μετράμε αυξημένα σάκχαρα αλλά και να χρειαζόμαστε συνήθως περισσότερη ινσουλίνη. Τέλος, σχετίζεται θετικά και με καταθλιπτική συμπεριφορά, καθώς εμποδίζει την παραγωγή της σεροτονίνης.
Τελικά επηρεάζει μόνο η ψυχολογία τα σάκχαρα μου ή και τα σάκχαρα μου την ψυχολογία μου?
Μεταξύ σακχάρων αίματος 80-130mg/dl, ο εγκέφαλος μας έχει την βέλτιστη λειτουργία και συγκέντρωση. Μετρήσεις γλυκόζης < 80mg/dl συνήθως προκαλούν μια υποτονικότητα, ενώ αντίθετα υψηλά σάκχαρα μας οδηγούν σε επιθετική συμπεριφορά, οξυθυμία και εκνευρισμό, γεγονός που δυσκολεύει την ρύθμιση του διαβήτη. Σύμφωνα με τα παραπάνω, οι υψηλές τιμές γλυκόζης προκαλούν με τη σειρά τους, εκτός από άσχημα συναισθήματα, και αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης, άρα και ροπή προς κατάθλιψη, δημιουργώντας έτσι ένα φαύλο κύκλο σακχάρων και διάθεσης.
Συνεπώς, έχει αξία να θυμόμαστε πάντα, πως δεν είμαστε μόνο νούμερα και τιμές μετρήσεων! O διαβήτης είναι πολλά περισσότερα, και καθώς η ψυχολογία μας δεν είναι πάντα στο χέρι μας, μπορούμε να είμαστε σωστότερα προετοιμασμένοι με καλή προδιάθεση για την διαχείριση του!
Επιμέλεια: Μαρία Μιχαλοπούλου, MSc., Συνεργάτιδα του γραφείου με εξειδικευση στην παιδιατρική.
