Τι είναι η διαλειμματική νηστεία?
Η διαλειμματική νηστεία αφορά ένα πρότυπο διατροφής, σύμφωνα με το οποίο όσοι το ακολουθούν περνούν μεγάλες περιόδους νηστείας και μικρότερες περιόδους κατανάλωσης φαγητού. Σε αντίθεση με τα περισσότερα πρότυπα διατροφής που εστιάζουν στο είδος και την ποσότητα της τροφής, όσοι διαιτώμενοι επιλέξουν να ακολουθήσουν αυτό το πρότυπο, θα πρέπει να δώσουν έμφαση στον χρόνο της κατανάλωσης.
Η διαλειμματική νηστεία βασίζεται στο γεγονός πως κατά τις μεγάλες περιόδους νηστείας, το σώμα εξαντλεί τα αποθέματα γλυκόζης, τα επίπεδα ινσουλίνης πέφτουν και έτσι αρχίζει η καύση του λίπους.
Υπάρχουν τρεις βασικές προσεγγίσεις για το συγκεκριμένο πρότυπο διατροφής:
Καθημερινή νηστεία: Σε ένα 24ωρο, υπάρχουν αρκετές ώρες που ένα άτομο δεν τρώει και δεν πίνει τίποτα με θερμίδες. Η περίοδος νηστείας συνήθως διαρκεί από 16 έως 18 ώρες. Στη συνέχεια, υπάρχει μια μικρότερη περίοδος, μεταξύ 6 και 8 ωρών καθημερινά, όπου ένα άτομο μπορεί να καταναλώσει τρόφιμα με θερμίδες.
5:2 νηστεία: Ο διαιτώμενος καταναλώνει και σιτίζεται όπως συνηθίζει για 5 ημέρες και στη συνέχεια έχει δύο ημέρες την εβδομάδα για να φάει μόνο ένα γεύμα την ημέρα ή να περιορίσει την συνολική κατανάλωση θερμίδων μεταξύ 500 και 800 αυτές τις δύο ημέρες.
Πλήρης καθημερινή νηστεία: Ένα άτομο απέχει από το φαγητό εντελώς για μία έως τρεις ημέρες. Αυτό το είδος νηστείας μπορεί να είναι επικίνδυνο και δεν συνιστάται.
Οφέλη της διαλειμματικής νηστείας στον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1
Λόγω της ευεργετικής επίδρασης της διαλειμματικής νηστείας στο σωματικό βάρος, τα επίπεδα γλυκόζης και ινσουλίνης στο γενικό πληθυσμό, οι ερευνητές έστρεψαν και το ενδιαφέρον τους για την επίδραση της σε άτομα με σακχαρώδη διαβήτη, με τις περισσότερες μελέτες να έχουν επικεντρωθεί στον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και όχι στον τύπου 1.
Ωστόσο, ο περιορισμένος αριθμός μελετών που εξέτασαν τα αποτελέσματα της διαλειμματικής νηστείας στον διαβήτη τύπου 1 δείχνουν ότι μπορεί να προάγει την απώλεια βάρους και την ευαισθησία στην ινσουλίνη. Επίσης, μελέτες σε ζώα διερεύνησαν την επίδραση της στην αναγέννηση των κατεστραμμένων παγκρεατικών κύτταρων σε μοντέλα ποντικών με διαβήτη τύπου 1 αλλά απαιτούνται περαιτέρω μελέτες σε αυτόν τον τομέα.
Παρόλα τα πιθανά οφέλη της διαλειμματικής νηστείας για τα άτομα που ζουν με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1, είναι σημαντικό κανείς να γνωρίζει τους δυνητικά σοβαρούς κινδύνους για τη διαχείριση του διαβήτη του και την υγεία του γενικότερα.
1)Αυξημένος κίνδυνος αφυδάτωσης, καθώς οι διαιτώμενοι μετά το πέρας της νηστείας τείνουν να καταναλώνουν λιγότερο τρόφιμα με μεγάλη περιεκτικότητα σε νερό, όπως φρούτα, λαχανικά και περισσότερο θερμιδικά πυκνές τροφές. Φροντίστε κατά την διάρκεια της νηστείας να καταναλώνετε αρκετά υγρά, χωρίς καφεΐνη και χωρίς ζάχαρη (συστατικά που προκαλούν αφυδάτωση).
2)Αυξημένος κίνδυνος υπογλυκαιμίας σε ινσουλινοθεραπευόμενους διαιτώμενους. Είναι πολύ σημαντικό, να συμβουλευτούμε τον θεράποντα ιατρό μας για το σχήμα ινσουλίνης ή τις ρυθμίσεις χορήγησης ινσουλίνης της αντλίας μας, πριν ακολουθήσουμε οποιοδήποτε ανάλογο πρότυπο διατροφής.
3)Αυξημένος κίνδυνος κετοξέωσης καθώς ο οργανισμός προσπαθεί να αντισταθμίσει τα χαμηλά επίπεδα γλυκόζης διασπώντας τα αποθέματα λίπους αλλά και σαν αποτέλεσμα της απότομης μείωσης της ινσουλίνης. Είμαστε προσεκτικοί στην αναγνώριση των συμπτωμάτων υπεργλυκαιμίας και παρακολουθούμε τακτικά το σάκχαρο μας.
Συμβουλές για όσους διαιτώμενους με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 επιλέξουν διαλειμματική νηστεία
Οι έρευνες κάνουν αναφορά στο ότι η διαλειμματική νηστεία μπορεί να είναι ευεργετική για τα άτομα που ζουν με διαβήτη τύπου 1, με την προϋπόθεση ότι αποτελεί αποτέλεσμα συνεχών και υποστηρικτικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων και παρακολούθησης. Ωστόσο, επίσημα δεν υπάρχουν κατευθυντήριες οδηγίες για την εφαρμογή της στον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1. Συστήνεται προσοχή στα παρακάτω σημεία:
1)παρακολουθήστε τακτικά τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, ιδανικά με ένα σύστημα συνεχούς καταγραφής. Τα γνωστά πλέον CGMs δίνουν την δυνατότητα στην θεραπευτική σας ομάδα αλλά και σε εσάς να παρατηρήσετε τις διακυμάνσεις των σακχάρων σας
2)ιδιαίτερη προσοχή στα συμπτώματα της υπογλυκαιμίας, την οποία θα θεραπεύετε πάντα και σωστά.
3)σε περίπτωση αντλίας ινσουλίνης, θα χρειαστεί να συζητηθεί με τον θεράποντα ιατρό ο χρόνος ενεργής ινσουλίνης καθώς και οι ρυθμίσεις χορήγησης, τόσο στον βασικό ρυθμό όσο και στις γευματικές δόσεις.
4)παραμείνετε πάντα ευέλικτοι με το πρόγραμμα διατροφής σας, καθώς ίσως χρειαστεί να θεραπεύσετε μια υπογλυκαιμία.
5)έχετε πάντα κοντά σας την θεραπευτική σας ομάδα (ιατρό, διαιτολόγο, εκπαιδευτές αντλίας), για να λαμβάνετε πάντα εξατομικευμένες συστάσεις και οδηγίες.
6)υπομονή! Ακόμα και σε άτομα μη ινσουλινοθεραπευόμενα, ο οργανισμός χρειάζεται έως και 3 εβδομάδες για να προσαρμοστεί, και ακόμα περισσότερο μέχρι να βρεθεί η κατάλληλη ισορροπία και ρύθμιση επιπέδων γλυκόζης και ινσουλίνης σε άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1.
Εν κατακλείδι, H απώλεια βάρους σε υπέρβαρα και παχύσαρκα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου συστήνεται και φαίνεται πως βοηθά στην μείωση την γλυκοζηλιωμένης αιμοσφαιρίνης και στην επίτευξη καλύτερου γλυκαιμικού ελέγχου. Ωστόσο, δεν υπάρχουν στατιστικά σημαντικά δεδομένα που να προτείνουν την διαλειμματική νηστεία σε άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1, καθώς στην ζυγαριά υπέρ και κατά, παίζει σημαντικό ρόλο πως τα ίδια οφέλη μπορούν να επιτευχθούν και με άλλα πρότυπα διατροφής και άσκησης. Σε κάθε περίπτωση, συνιστάται η σωστή εκπαίδευση σας και η εποικοδομητική συνεργασία και συμβουλευτική με την θεραπευτική σας ομάδα.
Επιμέλεια: Μαρία Μιχαλοπούλου, MSc., Συνεργάτιδα του γραφείου με εξειδικευση στην παιδιατρική.
