Τα τελευταία χρόνια τα βούτυρα καρπών και σπόρων λαμβάνουν συνεχώς μεγαλύτερο μέρος στις αναζητήσεις καθώς και στις αγορές των καταναλωτών. Με δημοφιλέστερο και πιο οικείο σε εμάς το φυστικοβούτυρο και το ταχίνι, στη λίστα έχουν προστεθεί πλέον και το αμυγδαλοβούτυρο, το φουντουκοβούτυρο, το βούτυρο κάσιους, το βούτυρο από φιστίκι Aιγίνης και από κολοκυθόσπορο. Λόγω της υψηλής τους θρεπτικής αξίας έχουν βρει ένα φανατικό κοινό σε ενήλικες και παιδιά που είναι στραμμένοι σε πιο υγιεινές και ποιοτικές τροφές. Όλα τα βούτυρα καρπών και σπόρων είναι πλούσια σε πρωτεΐνες, καλά λιπαρά, φυτικές ίνες, βιταμίνες και μικροθρεπτικά (βιταμίνη E, βιταμίνη B3, βιταμίνη B6, μαγνήσιο, χαλκός, ασβέστιο) συστατικά.

Ωστόσο, ποια είναι η θέση τους στην καθημερινότητα ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 (ΣΔ1) και πώς θα επηρεάσουν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα?

Όπως οι ξηροί καρποί, έτσι και τα βούτυρα τους έχουν χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη, επομένως θα απορροφηθούν αργά χωρίς να δώσουν αιχμές ή αλλιώς κορυφές στην μεταγευματική γλυκόζη. Έχουν πλούσια περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη και καλό λίπος, με αποτέλεσμα να διατηρούν τα επίπεδα της γλυκόζης σταθερά για μεγαλύτερο διάστημα χωρίς απότομες εναλλαγές, οι οποίες μπορεί να προκαλέσουν υπερ και υπογλυκαιμίες. Επομένως, είναι μια πολύ έξυπνη επιλογή τόσο για τα γεύματα που χρειάζονται ινσουλίνη, όσο και για  αυτά που θα αποτελέσουν τα «δωρεάν/free of insulin» σνακ της ημέρας. Eπιπλέον, τα βούτυρα αυτά έχουν και υψηλή θερμιδική αξία λόγω των λιπαρών και των πρωτεϊνών τους, με συνέπεια να προσφέρουν καλό κορεσμό. Aκριβώς λόγω της διατροφικής τους σύστασης σε λίπος, δεν θα πρέπει να υπάρχουν υπερβολές στη ποσότητα κατανάλωσης τους, διότι θα πάψουν να είναι τόσο «αθώα».

Πιο συγκεκριμένα, αποτελούν έξυπνη επιλογή στο πρωινό γεύμα, το οποίο παραδοσιακά ζητά περισσότερες μονάδες ινσουλίνης αναλογικά με τα γραμμάρια υδατανθράκων, εξαιτίας της μεγαλύτερης αντίστασης αυτές τις ώρες. Έτσι βοηθώντας την γλυκόζη να κρατηθεί σταθερή με χαμηλότερες αιχμές, παράλληλα προσφέρουμε κορεσμό και θρεπτικά συστατικά χωρίς να επιβαρύνουμε τον συνολικό απολογισμό μονάδων της ημέρας.

Προτάσεις Πρωινών

• Άλειμμα σε ψωμί ή φρυγανιές
• Με γιαούρτι για έξτρα γεύση
• Σε γάλα με δημητριακά
• Συνοδευτικό του φρούτου

Επιπλέον, όπως οι ξηροί καρποί, έτσι ακριβώς και τα βούτυρα τους αξίζει να χρησιμοποιηθούν σε σνακ, ειδικά σε μια προσπάθεια να κρατηθούν αυτά ελεύθερα μονάδων. 1-2 κριτσίνια/κρακεράκια με 1κγ βούτυρο καρπού και περίπου 30 γρ τυρί θα μπορούσε κάλλιστα να είναι ένα σνακ που θα χορτάσει το παιδί στο σχολείο ή το απόγευμα χωρίς να χρειαστεί να ασχοληθεί με τις πένες του ή με την αντλία του, ανάλογα πάντα με τις αναλογίες υδατάνθρακα-ινσουλίνης.

Ιδιαίτερη προσοχή στην περίπτωση του σνακ απαιτεί το βούτυρο κάσιους, το οποίο συγκριτικά με τα υπόλοιπα έχει την μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες.

• Γενική συμβουλή είναι η επιλογή βουτύρων από 100% καρπό χωρίς προσθήκη σακχάρων, για να επιτύχουμε τον καλύτερο γλυκαιμικό έλεγχο και να καταναλώσουμε ένα όσο το δυνατόν πιο θρεπτικό και φυσικό προϊόν.
• Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στην ποσότητα, διότι αν υπερκαταναλωθούν τα προϊόντα αυτά, σημαίνει πως θα αυξηθούν αντίστοιχα και τα προσλαμβανόμενα γραμμάρια πρωτεΐνης και λιπαρών, με αποτέλεσμα να ασχοληθούμε προγευματικά με μονάδες ή μεταγευματικά με μη επιθυμητές κορυφές και διορθώσεις.
• Όταν αποφασίσουμε να τα εντάξουμε στην καθημερινότητα μας, θα βοηθήσει να ξεκινήσουμε με συντηρητικές ποσότητες και να καταγράψουμε προ- και μεταγευματικές τιμές γλυκόζης, ώστε να αποφευχθούν ακραίες τιμές.

Τα τόσο γνωστά και πλούσια σε θρεπτικά συστατικά βούτυρα αν χρησιμοποιηθούν στην σωστή ποσότητα ανά γεύμα και ανά ημέρα, αποτελούν μια πολύ καλή επιλογή για παιδιά και ενήλικες με Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου 1.

Aναλυτικά η διατροφική τους ανάλυση σε μακροθρεπτικά συστατικά

(USDA, 93https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4486598/)

Επιμέλεια:  Μαρία Μιχαλοπούλου, MSc., Συνεργάτιδα του γραφείου